Aydın Milletvekili ve TBMM İçişleri Komisyon Üyesi Ömer Karakaş, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e Aydın-Denizli Otoyolu Projesi kapsamında 107.3 milyon dolar tutarında ilave borç üstlenim taahhüdü verilmesinin sebeplerini sordu.

‘’Asgari ücretliye zam yok, şirketlere ballı teşvik ve taahhüt var’’

Yap-İşlet-Devret modeliyle Kamu Özel İşbirliği Projeleri kapsamında köprü ve otoyolları inşa eden şirketlerin borcu Hazine’nin garantisi altına alındı. Daha önce ihalesi 9 kez iptal edilen/ertelenen 163 km'lik Aydın-Denizli otoyolu projesinde ilk kazma 2020 yılında vuruldu ve otoyolun bir bölümü 2023’te kullanıma açıldı. Otoyol için 3 yılı yapım, 17 yılı işletme olmak üzere 20 yıllığına sözleşme imzalandığını kaydeden Karakaş “2024 yılı da bitmek üzere ama bırakın yolun tamamının hizmete açılmasını hükümet hala ödül mahiyetinde 107.3 milyon dolar ilave borç üstlenim taahhüdü veriyor. Borç üstlenim taahhüdü, projelerde herhangi bir nedenle projenin süresinden önce feshedilerek tesisin devlete devredilmesi halinde, projeyi finanse etmiş olan finans kuruluşlarına yapılacak bakiye ödemelerin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılmasını ifade eder. Böyle bir devlet anlayışı olmaz! Önceden yüklenici firmaların zamanında tamamlayamadığı işlerde cezai işleme tabii olurdu ama şimdi ise yaptırım uygulamak yerine resmen gecikmeden dolayı -zararını ben karşılayacağım- taahhüdü veriyor. Yap İşlet Devret modeli ile zaten geçiş garantisi verip; fakirden alıp zengine veriyorsun. Bir de üstüne sen yapamazsan teminatım benim diyorsun bu nasıl bir aymazlıktır? İnsanların akılları ile alay eder gibi ‘sen yapamazsan kefilin benim’ diyor. Burada asıl kefil olan kim? Biziz, bu taahhüt bedeli kimin cebinden çıkacak, hangi kaynaktan ödenecek ? 163 kilometrelik yolun kaç kilometresi hizmete açıldı, kaç kilometre kaldı, hangi aşamada, ne zaman hizmete girecek bunların hepsi muamma. Vatandaşa karşı hiçbir şekilde şeffaf değiller” dedi.

Söz konusu otoyol projesine 2021 yılında 869,4 milyon dolar tutarında taahhüt verildiğine dikkat çeken Karakaş şöyle konuştu: “2023 yılında da Hazine’nin 107.3 milyon dolar daha ilave etmesiyle birlikte, devletin inşaat şirketine garanti etmiş olduğu toplam 976,7 milyon dolar oldu. Vatandaşın cebinden bir kuruş çıkmadan yapılacağı söylenen Aydın-Denizli otoyolunun finansman maliyetini eninde sonunda kim ödüyor olabilir? Eşsiz tarım ürünlerinin yetiştiği ovaları kalbinden hançerleyen bir KÖİ projesi yapılsın diye, milletimizin alın teri Saray’ın müteahhitlerine aktarılıyor.”

Karakaş, soru önergesinde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e şu soruları sordu:

1- 107,3 milyon dolar tutarındaki ilave borç üstlenim taahhüdünün gerekçesi nedir?
2- Bu ilave borç üstlenimi hangi finansal kaynaklardan karşılanacaktır?
3- Projenin finansmanında kullanılan borçlanmaların vadesi ve faiz oranları nedir?
4- Söz konusu otoyol projesinin maliyetinin artmasına neden olan faktörler nelerdir?
5- Projenin tamamlanma süresi ile ilgili herhangi bir gecikme veya erteleme söz konusu mudur?
6- Bu projenin mali denetimi nasıl gerçekleştirilmektedir?
7- İlave borç üstlenim taahhüdünün Türkiye ekonomisine ve Hazine'ye olası etkileri nelerdir?
8- Daha önce ihalesi 9 kez iptal edilen ya da ertelenen 163 kilometrelik Aydın-Denizli otoyolunun bugüne kadar kaç kilometresi tamamlanıp, hizmete açılmıştır?
9- Yapımı devam bu projenin ne zaman hizmete açılması planlanmaktadır?