Kestane, doyurucu özelliğine paralel olarak insanların beslenmesine katkı sağlayan birçok besin ögelerine sahiptir. Aydın ilinin genelinde yetişebilen kestane yetiştiriciliği en yoğun olarak Köşk ilçesinin yüksek rakıma Kıranköy Gökkiriş ve Kızılcayer gibi dağlık köyleridir.

Köşk ilçesi dağlık köylerinde yoğun bir şekilde kestane üretiminin yapıldığı kestane bahçelerinde tamamen geleneksel yöntemlerle hasat edilen kestaneler ağaçlardan sırıkla çırpıldıktan çiftçiler tarafınca çuvallara doldurularak belirlenen noktalara taşınıyor.

Köşk ilçesinde rakımı yüksek ve suyu bol olan Kıranköy'ün kestane bahçelerinde yetişen kestaneler toplanmaya başladı. Ulaşımı zor yamaç arazilere sahip dağlardaki arazilerde ise kestane hasadı halen geleneksel yöntemlerle devam ediyor.

Kıranköy'deki kestane üreticileri sabah saatlerinde 1980 model eski minibüsleri binerek köyün yaklaşık 5 km yukarısında bulunan kestane bahçelerine gidip mesaiye başlıyor. Zamanla yarışan çiftçiler iş bölümü yaparak kestane hasadı yapıyor.

Hasat toplama işinde sırıkçılar toplayıcılar ve bastırıcılar olmak üzere iş bölümü yapılıyor.

Erkekler ağaçlardaki diken kabuklu kestaneleri sırık adını verdikleri ağaçtan yapılma uzun sopalarla düşürürken, toplayıcılar denen ve çoğunlukla kadınlardan oluşan çiftçiler ise düşen kestaneleri çuvallara dolduruyorlar, belirlenen toplama yerlerine sırtlarında taşıyorlar. Toplama yerine getirilen çuvallar büyük bir çuval örtü üzerine dökülüyor. Bu aşamada toplanan kestanelerin dikenli kabuklarından ayrılması için bastırıcılar tarafınca üzerleri aha önce toplanan eğreti otları ile sıkı sıkıya kapatılıyor.

Üzerleri kapatılan kestaneler 25-40 gün arası her gün ıslatıyor. Bu işlem kestane kabuklarını çürüyecek kestanelerden kolayca ayrılması sağlanıyor. Bu süreçte tamamlanınca kestanelerin üzeri açılıyor ve ayırma motorundan geçirilerek kasalara doldurularak işletme sahibi tüccarlara götürülüyor.

Her yıl Ekim ayının girmesiyle kestane hasat sezonunun başladığını belirten kestane üretimi yapan çifti Yusuf Aydın, " Geçtiğimiz yıl Kasım ayından beri kestane bahçelerimizin temizliğini, dip çapalamalarını, budama ve kırıkların temizlenme işlerini yaptıktan sonra Ekim ayı geldiğinde kestane hasadına başlıyoruz. Bahçelerimizden yaklaşık 2 ton kadar ürün elde ediyoruz. Kullandığımız çırpma sırıklarının fiyatları bile 400-800 TL fiyatlarına çıktı. Mazot fiyatlarının sürekli artması ve verilen tarım desteklerinin yetersiz olması bizlerin en büyük sıkıntılarından." diye konuştu.

Kestane üreticisi Halil Özdemir, " Kestane üretimini dedelerimizin ve babalarımızın öğrendik. Bu bilgiler yardımı halen geleneksel üretim ve toplama işlerimizi yürütüyoruz. " diye konuştu.

Genç kuşağı temsil eden Kestane üreticisi Fatih Aydın, " Kestane üretim ve toplama işini aile olarak birlikte yapıyoruz. Tarım işimizden hariç kahvehane işletmeciliği de yapıyoruz. Kestane üretimi yüksek dağlarda ve yamaç bölgelerde yapıldığından işimiz tehlikeli olduğu kadar zordur. En büyük sıkıntımız ürünlerimizin maliyetlerimizi ve geçimimizi sağlayacak değerlerde satabileceğimizin belirsizliğidir. Ayrıca geleneksel yöntemlerle yaptığımız kestane üretiminde tecrübeli çiftçilerin yetişmemesi, gençlerin şehir merkezlerine taşınması ve düzenli maaş için fabrikalarda çalışmayı tercih etmesinden dolayı çoğu zaman çalıştıracak insan bulunmaması giderek artan büyük sorunumuz." ifadelerini kullandı.

(Haber/Fotoğraf: Şevket Gölük - Muhabir & Gazeteci )